غیرممکن است در صنایع مختلف با تجهیزاتی به نام سنسور روبرو نشوید. سنسورها از مهم‌ترین تجهیزات اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکی هستند. این تجهیزات با فراهم‌کردن اطلاعات از پارامترهای فیزیکی نقش مهمی در فرایندهای کنترلی دارند. آکادمی ماهر با نظر به اهمیت این تجهیزات دوره‌ها و مقاله‌هایی را در زمینه شناخت بهتر این تجهیز آماده کرده است. با ماهر همراه می‌شویم تا سنسور را بهتر بشناسیم.
شکل 1-سنسور رطوبت
به وسیله‌ی الکتریکی که توانایی محاسبه‌ی پارامترهای فیزیکی مانند رطوبت، جریان، ولتاژ و… را دارد، سنسور می‌گویند. یک سنسور الکتریکی پارامتر اندازه‌گیری شده را در قالب سیگنالی آنالوگ یا دیجیتال به واحدهای کنترلی ارسال می‌کند.
سنسورها را بر مبناهای متفاوت می‌توان دسته‌بندی کرد. این دسته‌بندی‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.
دسته‌های سنسورها از نظر منبع توان:
سنسورها از این منظر به دو نوع اکتیو (Active) و (Passive) تقسیم می‌شوند.
سنسورهای پسیو: فقط سیگنالهای تحریکی را دریافت می‌کنند که از منابع خارجی ارسال شده‌اند. سنسورهای پسیو ارزان‌تر و ساده‌تر هستند و کارایی کم‌تری دارند.
سنسورهای اکتیو: سنسورهایی هستند که سیگنالهای تحریک را برای اندازه‌گیری کمیتی ارسال کرده و خود دریافت‌کننده پالس‌های منعکس شده هستند.
دسته‌بندی سنسورها بر اساس محل نصب:
شکل 2– سنسور جریان
سنسورها یا در محیط‌های درون ساختمان (Indoor) و یا در محیط آزاد نصب (Outdoor) می‌شوند، بنابراین دسته‌بندی بعدی از نظر محل نصب خواهد بود. در ساخت سنسورهایی که در محیط آزاد نصب می‌شوند الزاماتی مانند مقاومت در برابر عوامل محیطی باید در نظر گرفته شود.
دسته‌های سنسور از نظر نوع خروجی:
سنسور با خروجی آنالوگ: خروجی این سنسورها یک سیگنال آنالوگ است که متناسب با کمیت اندازه‌گیری شده است. با توجه به این که اکثر پارامترهای فیزیکی مقادیری آنالوگ دارند، هر پارامتر به یک سیگنال ولتاژی یا جریانی متناسب نسبت داده می‌شود.
سنسور با خروجی دیجیتال: خروجی این سنسورها داده‌های دیجیتالی است که دوحالت مانند خاموش یا روشن و صحیح یا خطا را به راحتی نمایش می‌دهند. سنسور نور مثالی پرکاربرد از دسته سنسور با خروجی دیجیتال است.
شکل 3 سنسور شتاب
دسته‌های سنسورها از نظر نوع عملکرد:
سنسورها را بر اساس نوع عملکرد می‌توان به دسته‌های سنسور جریانی، سنسور شیمیایی، سنسور مقاومتی، سنسور خازنی، سنسور ولتاژی، سنسور نوری، سنسور مغناطیسی، سنسور حرارتی و سنسور القایی تقسیم کرد.
دسته‌های سنسورها از نظر پارامتر اندازه‌گیری:
شکل 4 سنسور رنگ
سنسورها بر اساس پارامتری که اندازه‌گیری می‌کنند به دسته‌های زیادی تقسیم می‌شوند. برخی از این دسته‌ها شامل سنسور فشار، سنسور رطوبت، سنسور ولتاژ، سنسور دما، سنسور موقعیت، سنسور مغناطیس، سنسور جریان، سنسور رنگ، سنسور نور، سنسور شتاب و … هستند.
دسته‌های سنسورها از نظر نوع عملکرد آن‌ها:
سنسورها از نظر نوع عملکرد به سه دسته سنسورهای سرامیکی، سنسورهای فلزی و سنسور پیزوالکتریک تقسیم می‌شوند.
بدنه‌ی اصلی سنسورهای سرامیکی از سرامیک‌های مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شود، اما این سنسورها در فشار بالا به دلیل شکننده‌بودن سرامیک مناسب نیستند.
سنسورهای نازک فلزی به خاطر عمر زیاد و عملکرد مناسب در برابر شوک و لرزش بسیار محبوب هستند و با بدنه‌ی نازک و دقت بالا ساخته می‌شوند.
سنسورهای پیزوالکتریک از چیپ‌های سیلیکونی ساخته می‌شوند و با ساختار پیچیده‌ای که دارند، بسیار حساس هستند.
دسته‌های سنسورها از نظر ساختمان:
دو دسته‌ی محافظ (Shielded) و بدون محافظ (Unshielded) دسته‌بندی سنسورها از نظر ساختمان هستند.
سنسورهای محافظ می‌توانند تمام مواد جامد را تشخیص دهند. شار در قسمت جلوی سنسور متمرکز است و فلزها سطح این سنسورها را پوشانده‌اند.
بهترین سنسور برای تشخیص رساناها سنسورهای بدون محافظ هستند. بدنه این سنسورها با فلز پوشانده نشده است و به راحتی تحت تأثیر فلزات اطراف قرار می‌گیرند.
پرکاربردترین سنسورها در صنایع مختلف:
پرکاربردترین سنسورها شامل:
سنسور رطوبت
سنسور فشار
سنسور لیزری
سنسور لرزش (ویبره)
سنسور صدا
سنسور جریان
سنسور نوری
سنسور شتاب
هستند.
کلام آخر
تخصص لازم برای ورود به صنعت تنها از طریق آموزش‌های قوی امکان‌پذیر است. آموزش‌های آکادمی ماهر با نکاتی از دل صنعت می‌تواند راهنمایی خوب در راه پر پیچ و خم صنعت باشد. با مطالعه‌ی مطالب سایت ماهر و شرکت در دوره‌های آن بهترین مسیر را برای آینده‌ی شغلی خود انتخاب کنید.
آکادمی ماهر یک آموزشگاه معتبر و قابل اعتماد در زمینه‌ی آموزش برق و اتوماسیون صنعتی است که بهترین آموزش‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد.
آکادمی ماهر تلاش دارد که با برگزاری بهترین دوره‌های آموزشی راه آموزش‌های صنعت را هموار کند. دوره‌هایی که در آکادمی برق ماهر می‌توانید بیابید شامل دوره‌ی برق صنعتی ماهر(آموزش صفر تا صد تابلو برق)، دوره‌ی اتوماسیون کار ماهر، دوره‌ی هیدرولیک و پنوماتیک، دوره‌ی آموزش درایو من ماهر و دوره‌ی اتوماسیون صنعتی تکمیلی (آموزش لودسل، کنترل‌کننده‌ی PID و انکودر) است.
علاوه بر دوره‌های ذکر شده در سایت ماهر نکاتی از صنعت برق در قالب مقالات منتشر شده می‌توانند اطلاعات مفیدی را در اختیار خواننده قرار دهند.
عناوین مقالات منتشر شده در آکادمی ماهر:
سنسور خازنی چیست و چگونه کار می‌کند؟
ترموکوپل چیست؟
چگونه ولتاژ تولید کنیم؟
جریان ورودی درایو بیشتر است یا جریان خروجی؟
کلید مینیاتوری چیست؟
و ده‌ها مقاله‌ی کاربردی دیگر.
“ارتقاع سطح صنعت از رسالت‌های آکادمی ماهر است.”
