مقدمه
در میان روش‌های گوناگون مهاجرت به اروپا، یکی از ساده‌ترین و کم‌ریسک‌ترین گزینه‌ها برای افرادی که درآمد غیرفعال یا دارایی کافی دارند، مهاجرت از طریق تمکن مالی است. این روش، برخلاف مهاجرت کاری یا تحصیلی، نیاز به یافتن شغل یا قبولی در دانشگاه ندارد. بسیاری از کشورهای اروپایی به افراد متمول یا دارای درآمد پایدار، اجازه می‌دهند با اثبات توان مالی خود، اقامت بگیرند و در آن کشور زندگی کنند. در این مقاله، به بررسی این روش، شرایط آن، کشورهایی که چنین ویزایی ارائه می‌دهند و مثال‌هایی واقعی می‌پردازیم.
مهاجرت از طریق تمکن مالی چیست؟
مهاجرت از طریق تمکن مالی، نوعی اقامت غیرکاری است که به افراد اجازه می‌دهد تنها با نشان دادن توانایی مالی خود، بدون نیاز به سرمایه‌گذاری، کار یا تحصیل، در یک کشور خارجی زندگی کنند. این اقامت معمولاً با عنوان‌هایی مانند ویزای بازنشستگی، ویزای بدون کار، ویزای اقامت غیرفعال یا ویزای تمکن مالی (Passive Income Visa) شناخته می‌شود.
بر خلاف ویزای سرمایه‌گذاری، در این روش نیازی نیست که مبلغ خاصی را در کشور مقصد سرمایه‌گذاری کنید؛ تنها کافی‌ست نشان دهید که درآمد ماهانه ثابت (مثلاً از اجاره ملک، سود بانکی، یا حقوق بازنشستگی) یا دارایی کافی برای زندگی دارید.
این روش برای چه کسانی مناسب است؟
- بازنشستگان: افرادی که حقوق بازنشستگی داخلی یا بین‌المللی دارند و می‌خواهند در یک کشور آرام با هزینه زندگی پایین‌تر اقامت داشته باشند.
- افراد دارای درآمد غیرفعال: کسانی که از راه اجاره ملک، سود سرمایه‌گذاری، یا حقوق ماهیانه خارج از کشور مقصد درآمد دارند.
- صاحبان دارایی و املاک: افرادی که سرمایه قابل‌توجهی در بانک دارند یا چندین ملک اجاره‌ای در کشور خود یا دیگر کشورها دارند.
- فریلنسرها یا دیجیتال نومدها با درآمد بالا: اگرچه بسیاری از کشورها برای فریلنسرها ویزای مخصوص ارائه می‌کنند، در مواردی که فرد نخواهد کارش را اعلام کند یا با روش ساده‌تری مهاجرت کند، تمکن مالی گزینه مناسبی است.
مثال واقعی:
مثال ۱: آقای حسینی، بازنشسته ۶۲ ساله، ماهانه از صندوق بازنشستگی ایران حدود ۲۵۰۰ یورو حقوق دریافت می‌کند. او ملکی در تهران دارد که ماهانه ۸۰۰ یورو اجاره می‌دهد. او بدون نیاز به کار یا سرمایه‌گذاری کلان، می‌تواند برای اقامت در پرتغال برای افراد دارای درآمد ثابت اقدام کند، اگر بتواند منابع درآمدی خود را ثابت کند و نشان دهد هزینه زندگی خود را تأمین می‌کند.
مثال ۲: خانم شریفی، ۴۰ ساله، فریلنسر در حوزه طراحی گرافیک است و ماهانه از مشتریان خارجی حدود ۳۰۰۰ یورو دریافت می‌کند. او تصمیم دارد در یونان یا ایتالیا زندگی آرام‌تری را تجربه کند. چون شغل او وابسته به کشور مقصد نیست، می‌تواند از مسیر تمکن مالی اقدام کند، به‌ویژه اگر بخواهد اقامت بگیرد اما شغلش را ثبت نکند یا به دولت گزارش ندهد.
کشورهای محبوب برای مهاجرت با تمکن مالی
برخی از کشورهای اروپایی با شرایط نسبتاً آسان، ویزای تمکن مالی ارائه می‌دهند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
پرتغال – ویزای D7
این ویزا برای افرادی طراحی شده که درآمد ثابت خارج از پرتغال دارند. با ارائه مدرک درآمدی (حدود 820 یورو برای فرد مجرد در سال 2025) و اجاره یا خرید خانه، می‌توان برای اقامت یک‌ساله اقدام کرد که قابل تمدید و در نهایت منجر به اقامت دائم می‌شود.
یونان – اقامت بدون کار
یونان به کسانی که حداقل درآمد ماهانه حدود ۲۵۰۰ یورو دارند، اقامت موقت بدون حق کار ارائه می‌دهد. این اقامت هر دو سال یک‌بار تمدید می‌شود و در صورت زندگی پیوسته، به اقامت دائم منتهی می‌گردد.
اسپانیا – ویزای Non-lucrative
اسپانیا نیز یکی از محبوب‌ترین کشورها برای دریافت ویزای تمکن مالی است. متقاضی باید نشان دهد ماهانه حدود ۲۸۰۰ یورو درآمد ثابت دارد. این اقامت ابتدا برای یک سال، سپس دوساله و در نهایت پنج‌ساله تمدید می‌شود.
ایتالیا – ویزای Elective Residency
در این روش، ایتالیا از افراد می‌خواهد درآمد پایدار (حدود ۳۵۰۰ یورو ماهانه برای مجردها) داشته باشند و خانه‌ای در ایتالیا اجاره یا خریداری کرده باشند. اقامت اولیه یک‌ساله است که قابلیت تمدید دارد.
مزایا و محدودیت‌ها
مزایا:
- نیازی به کار، استخدام یا تحصیل نیست
- ورود آسان‌تر به کشورهای حوزه شنگن
- سبک زندگی آرام و باکیفیت
- امکان تبدیل اقامت به دائم یا حتی تابعیت
محدودیت‌ها:
- معمولاً اجازه کار رسمی یا کسب درآمد در کشور مقصد وجود ندارد
- نیاز به اثبات منظم درآمد و یا موجودی بانکی قابل‌توجه
- در برخی کشورها اخذ بیمه درمانی الزامی‌ست
- نیاز به حضور فیزیکی در کشور مقصد برای حفظ اقامت
نتیجه‌گیری
مهاجرت از طریق تمکن مالی روشی ایده‌آل برای کسانی‌ست که به جای اشتغال، بر دارایی یا درآمد غیرفعال خود تکیه دارند. این روش نه‌تنها نیاز به رقابت در بازار کار یا قبولی دانشگاهی ندارد، بلکه با حداقل پیچیدگی‌های قانونی، مسیری آرام و قابل برنامه‌ریزی برای اقامت در اروپا فراهم می‌کند. برای بسیاری از ایرانیان بازنشسته، فریلنسر یا صاحب سرمایه، این مسیر یکی از کم‌دردسرترین راه‌های مهاجرت است.
